Uroczystość odsłonięcia tablicy „Zapory”

Kilkaset osób uczestniczyło w uroczystości odsłonięcia tablicy pamięci mjr. Hieronima Dekutowskiego pseudonim „Zapora”. Uroczystość odbyła się w środę 14 maja 2014 roku. Uczestnicy wydarzenia wzięli także udział w konferencji popularno-naukowej przygotowanej przez Delegaturę IPN w Opolu oraz Instytut Bezpieczeństwa Wewnętrznego PWSZ w Nysie.

Losy polskiego bohatera II wojny światowej, cichociemnego, dowódcy oddziałów WiN i AK tragicznie splotły się z miastem Nysa. To tu w 1947 r. został pojmany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa mjr Hieronim Dekutowski. Po okrutnym śledztwie zamordowany w 1949 r.

Jego szczątki odnaleziono dopiero w 2012 r. podczas prac ekshumacyjnych na łączce cmentarza powązkowskiego w Warszawie. Zidentyfikowany rok później. Wraz z tą informacją pojawiła się wiadomość, że Hieronim Dekutowski wraz z siedmioma swoimi podkomendnymi zostali złapani w Nysie.

Pod koniec 2013 r. w Nysie powstał Społeczny Komitet, który postawił sobie za zadanie ufundowanie tablicy pamiątkowej poświęconej Majorowi "Zaporze". W tym celu przeprowadzono publiczną zbiórkę pieniędzy w postaci sprzedaży cegiełek. Uzyskany z nich dochód pozwolił na zakup tablicy z odlanym w brązie wizerunkiem Hieronima Dekutowskiego. Jej autorem jest prof. Marian Molenda, nyski artysta, rzeźbiarz.

Według zeznań jednego z zatrzymanych razem z "Zaporą" żołnierzy, przed wyjazdem na Zachód Europy mieli spotkać się w Nysie w kamienicy przy ul. Dąbrowskiego 6. To właśnie na niej zawisła tablica pamięci. W środę, 14 maja, odbyła się uroczystość jej odsłonięcia oraz konferencja popularno-naukowa związana z działalnością mjr. Hieronima Dekutowskiego.

Uroczystość odsłonięcia tablicy rozpoczęła się od Mszy Świętej w nyskiej Bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki z udziałem licznych delegacji i pocztów sztandarowych. Mszę odprawił ks. Mikołaj Mróz w koncelebrze ojca Urbana Adama Bąka, ks. dra ppłk Jerzego Niedzielskiego oraz ks. Piotra Mazura kapelana strażaków. Następnie uczestnicy wydarzenia przeszli na ul. Dąbrowskiego 6, gdzie oficjalnie odsłonięto i poświęcono tablicę pamięci mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Na początek przedstawiciel organizatorów Pan Zdzisław Mazur powitał zebranych i przedstawił im genezę powstania przedsięwzięcia. Następnie ks. Jerzy Niedzielski odsłonił i poświecił tablicę. Historię mjr. Hieronima Dekutowskiego przedstawił Pan Andrzej Koziar z Instytutu Pamięci Narodowej. Następnie Pan Piotr Wojtasik odczytał list Pani Grażyny Chojeckiej, członka rodziny Majora „Zapory”. Na zakończenie odbył się apel pamięci. Uczestnicy uroczystości złożyli pod odsłoniętą tablicą wiązanki kwiatów oraz znicze.

W uroczystości licznie uczestniczyli mieszkańcy Nysy, w tym studenci PWSZ w Nysie i uczniowie nyskich szkół. Władze Uczelni reprezentował prorektor ds. studenckich i dydaktyki dr inż. Mariusz Kołosowski. Obecni byli także przedstawiciele władz powiatowych i gminy, starosta Adam Fujarczuk oraz burmistrz Nysy Jolanta Barska. W uroczystości uczestniczyli również pracownicy PWSZ w Nysie.

Po odsłonięciu tablicy pamięci w sali widowiskowej Nyskiego Domu Kultury odbyła się konferencja popularno-naukowa pt. „Żołnierze Wyklęci – patrioci niezłomni”. Prelegentami podczas konferencji byli:

1. Dr Mirosław Surdej, OBEP IPN w Rzeszowie, Rajd Zgrupowania Oddziału WiN mjr Hieronima Dekutowskiego "Zapory" na teren woj. rzeszowskiego latem 1946r"
2. Dr Ksawery Jasiak, OBEP IPN we Wrocławiu, Delegatura w Opolu, Hieronim Dekutowski, ps. Zapora w aktach Oddziału Drugiego Sztabu Naczelnego Wodza.
3. Dr Grzegorz Mazur, Instytut Bezpieczeństwa PWSZ w Nysie, „Zagłada żołnierzy” kpt. Henryka Flamego ps. "BARTEK".
4. O. Urban Adam Bąk, OFM Nysa Niezłomni kapelani w służbie Niepodległej.

Dodajmy, że w organizację uroczystości oraz konferencji zaangażowani byli Strzelcy z JS „Strzelec” oraz studenci z Koła Naukowego BWN z Instytutu Bezpieczeństwa Wewnętrznego PWSZ w Nysie. Wydarzenie uświetniła także Nyska Orkiestra Dęta pod kierownictwem Kapelmistrza Józefa Łozińskiego i prowadzącego Romana Uberny.

Patronat nad uroczystościami objęli: Instytut Pamięci Narodowej, PWSZ w Nysie, Starosta Nyski, Burmistrz Nysy.

Bartosz Bukała
rzecznik prasowy uczelni

Zdjęcia: Adrian Kołodziej

Opublikowano: 15-05-2014