Biuro Współpracy Międzynarodowej

Ministerstwo od kilku miesięcy realizuje Program umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego. Jednym z jego celów jest zwiększenie mobilności studentów i kadry akademickiej w tym także zwiększenie liczby studentów - cudzoziemców na polskich uczelniach. Wprowadza w tym celu zmiany, które dają większą swobodę uczelniom a przede wszystkich Rektorom w określaniu własnej strategii umiędzynarodowienia i działań zmierzających do jej realizacji.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego informuje, że z dniem 22 sierpnia 2015 r. wchodzi w życie znowelizowane rozporządzenie w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych. Studenci, którzy przyjechali uczyć się do Polski z zagranicy, będą mogli studiować według korzystniejszych zasad.
Najważniejszą zmianą, wprowadzaną tą nowelizacją, jest rezygnacja z określania minimalnych stawek opłat za odbywanie studiów i szkoleń oraz uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych przez cudzoziemców.

Dotychczasowy poziom tych stawek, w ocenie środowiska akademickiego, stanowił barierę w przyjmowaniu do uczelni publicznych mniej zamożnych studentów z zagranicy. Proponowane rozwiązanie ma służyć zapewnieniu elastyczności ustalania opłat, a w konsekwencji również możliwości przygotowania przez uczelnie publiczne oferty edukacyjnej atrakcyjnej dla studentów z zagranicy. Od jutra ustalanie wysokości opłat będzie leżało w gestii rektora, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że opłaty te nie mogą być niższe niż planowany koszt kształcenia. Przepis ten obejmie swoim zakresem opłaty za studia, studia doktoranckie, szkolenia oraz uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych. Natomiast wysokość opłat za inne formy kształcenia (studia podyplomowe, staże, kursy, praktyki) będzie ustalana przez uczelnie w ramach posiadanej autonomii.

Nie będzie regulowana wysokość tzw. "opłaty rekrutacyjnej".
Dotychczasowy przepis rozporządzenia, zgodnie z którym opłata w wysokości równowartości 200 euro jest pobierana dopiero przy wnoszeniu przez cudzoziemca opłaty za pierwszy rok studiów, powodował, że uczelnia publiczna nie mogła wyegzekwować opłaty za przeprowadzenie procesu rekrutacji w sytuacji, gdy cudzoziemiec rezygnuje z podjęcia studiów. Ponadto, zgodnie z opinią środowiska akademickiego, poziom opłaty był zbyt wysoki. Wysokość opłaty rekrutacyjnej, zgodnie z ustawą - Prawo o szkolnictwie wyższym ustala rektor uczelni, uwzględniając zasadę, że opłata nie może przekraczać kosztów planowanych do poniesienia w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności związanych z przyjmowaniem na studia na danym kierunku i określonym poziomie kształcenia.

Wnoszenie opłat za semestr a nie za cały okres nauki.
Dotychczasowe przepisy rozporządzenia stanowiły, iż opłaty za studia są wnoszone za cały okres nauki, w terminie do dnia rozpoczęcia kształcenia lub przystąpienia do egzaminu. Rozwiązanie to powodowało, iż przykładowo w przypadku studiów trzyletnich cudzoziemiec powinien jeszcze przed rozpoczęciem kształcenia wnieść opłaty za cały okres nauki. Taka regulacja zniechęca mniej zamożnych potencjalnych kandydatów na studia do podejmowania kształcenia w Polsce. W związku z powyższym w znowelizowanym rozporządzeniu przewiduje się, że opłaty za studia i studia doktoranckie mają być wnoszone za semestr, nie później niż do dnia rozpoczęcia zajęć zgodnie z programem studiów, a opłaty za szkolenia oraz uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych - nie później niż do dnia ich rozpoczęcia. Jednocześnie utrzymano rozwiązanie, zgodnie z którym w uzasadnionych przypadkach rektor uczelni może przedłużyć termin wniesienia opłaty lub wyrazić zgodę na wniesienie opłat w ratach. Przepisy dotyczące zwrotu opłat za naukę również nie uległy zmianie.
W przepisach przejściowych określono, że cudzoziemcy przyjęci na studia w uczelni publicznej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia będą ponosili opłaty na zasadach i w wysokości określonej w przepisach dotychczasowych do ukończenia studiów. Rektor uczelni publicznej będzie mógł jednak określić wysokość opłat dla tych osób zgodnie z rozwiązaniami zaproponowanymi w znowelizowanym rozporządzeniu.
Dla umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego bardzo ważne jest, by ułatwić studentom z zagranicy dostęp do zajęć na polskich uczelniach. Oprócz wchodzącego w życie rozporządzenia, niedawno podpisana przez prezydenta została również znowelizowana ustawa o języku polskim, która m.in. upraszcza procedury uzyskiwania certyfikatów.

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 29 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych - link tutaj
Wchodzi w życie U S TAWA z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o języku polskim
Link >>

Z poważaniem
Lena Kolarska-Bobińska